Türkiye'de Yetişen Soğan Türleri Nelerdir? Soğan Çeşitleri.

Türkiye'de yetişen soğan türleri, iklim çeşitliliği göz önünde bulundurulduğunda oldukça fazladır. Hemen her iklime uyumlu olan soğan, ülkemizde de karasal iklimin yoğun yaşandığı Doğu Anadolu Bölgesi dışında her yerde yetiştirilebilmektedir. Soğan yetiştiriciliğinin yoğun olduğu bölgeler ise; Akdeniz Bölgesi'nin doğusu, Marmara Bölgesi'nin orta kısımları, İç Anadolu ve Orta Karadeniz'dir. Türkiye'de en fazla kuru soğan yetiştiriciliğinin yapıldığı il Amasya'dır. Devamında Bursa Karacabey ve Ankara Polatlı gelmektedir. Her bölgede yetişen soğan, türlerine göre ayrılmaktadır. Besin değeri oldukça yüksek ve her mevsim tüketilebilen soğana ulaşım, ülkemizde oldukça kolaydır.

Türkiye'de yetişen soğan türlerini iklim özelliklerine göre sınıflandırmak mümkündür. Ülkemizde iklim koşulları, soğanın hemen her çeşidinin yetiştirilmesine uygun olsa da hangi tür soğanın ülkenin hangi noktalarında yetiştirileceği konusunda çalışmalar yapmak gerekir. Bu tip çalışmaların eksik yapıldığı ya da hiç yapılmadığı durumlarda üretimden üst düzey verim almak zorlaşabilmektedir. Böyle sorunlarla karşılaşmamak için gerekli zirai araştırma ve uygulamaların sistemli bir şekilde ilerlemesi gerekmektedir. Bu araştırma ve çalışmaların tamamı belirli bir titizlik gerektirmektedir.

Soğan Çeşitleri

Soğan çeşitleri arasında en yaygın olanları, taze soğan, arpacık soğan, kırmızı soğan, yazlık ve kışlık soğan olarak sıralamak mümkündür. Taze soğan, yeşil soğan diye de bilinen, her çeşit salatada veya tek başına kullanılan bir soğan türüdür. Arpacık soğan, öncelikli olarak soğan yahnisi yapımında kullanılmakla beraber etli etsiz yemeklerin hemen hepsinde kullanılabilir. Kabuğu mor renkli olan kırmızı soğan, sofraların çiğ olarak tükettiği besinlerin vazgeçilmezi olarak nitelendirilebilir. Kabuğu beyaz olan soğan çeşidi, bol sulu ve tatlıdır. Genellikle sofralık olarak kullanılan bu soğan, salatalarda ve bazı yemek türlerinde kullanıma uygundur. Her türlü yemeklerde kullanılabileceği yanılgısına düşmemek gerekir. Örneğin: Dolma içi yapımında zorunlu olmadığı sürece, sulu olduğundan dolayı kullanımı yapılmaz. Mevsimsel bir soğan türüdür, kışlık değildir.

Soğan çeşitleri arasında banko soğan olarak adlandırılan soğan ise uzun gün soğan çeşidi olarak bilinmektedir. Bu soğan çeşidinin ekimi kış ayında ve baharın başlangıcında yapılabilmektedir. Bu soğan türünün dış rengi bakır kahverengi olarak belirir, meyve eti beyaz renklidir. Banko soğanın ülkemizde üretimi hayli fazladır. Bu soğan 120 ile 150 gün arasında olgunlaşır. Bitki tohum hastalıklarına karşı dayanıklılığı oldukça yüksektir. Bu soğan çeşidi iyi bakım şartlarında azımsanmayacak bir verim oluşturur.

Soğan çeşitleri sıralanırken öncelikli olarak ülkemizde fazla tüketilenleri sıraladık. Bunların yanı sıra Keş soğan, Swale F1 soğan, Tan 88 soğan, Bereket soğan, Songur soğan ve Valanciana soğan da soğan çeşitleri arasında sıralanabilir. Genellikle kurak bölgelerde yetiştirilmeye uygun olan bu soğanlara Türkiye'de de rastlamak mümkündür. Türkiye'de iklim çeşitliliğinin fazla olması, soğan türlerinin çoğunun kolaylıkla yetiştirilebilmesini sağlamaktadır. Mutfaklarımızda hazırlanan yemeklerde soğanın kullanım alanı geniştir. Hemen her soğan çeşidiyle doğrudan yemekler yapıldığı gibi soğan, çoğunlukla yemeklerin yanında sıkça tercih edilen, eşsiz bir lezzet kaynağıdır. Soğan, yemeğe ayrı bir lezzet katar ve içerisindeki vitamin değerleri açsısından sağlığa birçok faydası vardır.

Soğan çeşitlerine mutfaklarımızda hazırlanan tüm yemeklerde rastlamak mümkündür. Kebap, yahni, börek, çorba, dolma gibi birçok yemeğin içerisinde bulunmasının yanı sıra, soğan ekmeği yapımının da temel maddesidir. Türkiye'de soğan, hem vitamin değeri yüksek bir besin kaynağı hem de bakımı ve yetiştirilmesi kolay olduğundan ideal bir gelir kaynağıdır. İnsanlar bahçelerinde, küçük bostanlarında soğana yer verebilmektedir. Ticari açıdan düşünülmese dahi, evde soğan yetiştirmek, sofralardaki lezzeti biraz daha arttırması bakımından oldukça yaygındır.